Anal dönem, Sigmund Freud’un psikanalitik teorisi içinde yer alan bir gelişim evresidir. Bu dönem, yaklaşık 18 ay ile 3 yaş arasında çocukların yaşadığı bir süreci ifade eder. Anal dönem, çocuğun id ve süper ego arasında bir denge kurmaya çalıştığı dönemi yansıtır. Aşağıda anal dönemin insan üzerindeki etkileri hakkında bazı önemli noktalar bulunmaktadır:

   1.   Tuvalet Eğitimi: Anal dönemin önemli bir özelliği, tuvalet eğitiminin başladığı dönem olmasıdır. Bu dönemde çocuklar, idrar ve dışkı kontrolünü öğrenirler. Ebeveynlerin çocuklarına bu süreci nasıl öğrettikleri, çocuğun bu süreçte yaşadığı deneyimler üzerinde etkili olabilir.
   2.   Kişilik Gelişimi: Freud’a göre, anal dönemde yaşanan deneyimler, kişilik gelişimini etkileyebilir. Çocukların tuvalet eğitimi sırasında yaşadığı olumlu veya olumsuz deneyimler, ileriki yaşlarda kişilik özelliklerini şekillendirebilir. Örneğin, ebeveynlerin aşırı sıkı ve eleştirel olmaları, çocuğun ileriki yaşlarda mükemmeliyetçi veya kontrolcü bir kişilik geliştirmesine neden olabilir.
   3.   Anksiyete ve İçsel Çatışmalar: Anal dönem, çocuğun kendini ve çevresini kontrol etmeye çalıştığı bir dönemdir. Tuvalet eğitimi sırasında yaşanan sıkıntılar veya çatışmalar, çocukta anksiyete ve içsel çatışmaların kaynağı olabilir.
   4.   Sosyal İlişkiler: Anal dönemdeki deneyimler, çocuğun sosyal ilişkilerine de etki edebilir. Çocuğun bu dönemde öğrendiği öz saygı, özsaygı ve başkalarına saygı gibi temel kavramlar ileriki yaşlardaki ilişkilerini şekillendirebilir.

Anal dönem, Freud’un teorisindeki sadece bir aşama olup, kişilik gelişimindeki diğer aşamalarla birlikte değerlendirilmesi önemlidir. Ayrıca, Freud’un teorisi günümüz psikolojisinin çoğu tarafından eleştirilmiş ve revize edilmiştir, bu nedenle bu kavramlar modern psikolojik teorilerle birlikte ele alınmalıdır.

Mustafa Cem Oğuz