İyot tiroid hormonlarının üretiminde kullanıldığından vücuda alınan iyodun önemli bir kısmı tiroid bezimiz ve tiroid bezinden köken alan bazı tümörler tarafından tutulur. I-131 ile uygulanan radyoaktif iyot tedavisinin (atom tedavisi) etki mekanizması bu temele dayanmaktadır. Operasyon sonrası normal tiroid hücre kalıntıları ve tümör hücrelerinin içine alınan radyoaktif iyot, radyasyon etkisi ile hücreleri yok eder.
Başlıca iyotlu tuz olmak üzere gıdaların içeriğinde bulunan iyot ile radyoaktif iyot tedavisinde kullanılan iyot-131 farklı moleküller olmalarına karşın tiroid dokusu ve tümör hücreleri tarafından ayırdedilemez. Vücudumuz radyoaktif olan ve olmayan iyodu birbirinden ayıramadığı için dokular her ikisini aynı düzeyde yakalar. Bu durumda iki iyot türü normal tiroid dokusu ya da tümörlerinde tutulmak üzere birbiri ile yarışır. Kanda radyoaktif olmayan iyot düzeyi yüksek ve tiroid hücreleri ile kan havuzu iyoda doygun ise radyoaktif olan iyot yeterince tutulamayacak, bu durumda tedavi etkinliği azalacaktır. Radyoaktif iyodun hücre içine alınma oranının yüksek olması ve tedavi etkinliğinin artması için günlük diyetimizde radyoaktif olmayan iyot alımının olabildiğince kısıtlanması gerekir.
Euthyrox / Levatiron gibi uzun etkili tiroid hormonu içeren ilaçların bir günlük dozunda tedavi için kullandığımız radyoaktif iyodun yaklaşık 10 katı kadar radyoaktif olmayan iyot bulunmaktadır. Kandaki ömürleri uzun olduğundan bu ilaçların tedaviden 4 hafta önce bırakılması gerekmektedir. Tiromel isimli ilaçta bulunan tiroid hormonu daha kısa ömürlü olduğundan 15 gün süre ile bırakılması yeterlidir.
Ülkemizde iyot eksikliğine bağlı hastalıkların önlenmesi için iyotlu sofra tuzu kullanılmaktadır. İyot kısıtlı diyet döneminde ilk dikkat edilmesi gereken iyotsuz sofra tuzu kullanmaktır. Evinizde kendi hazırladığınız gıdalar dışında tüm restoranlar ve ev dışı ortamlarda yiyeceğiniz gıdaların iyotlu tuz içereceğini unutmamalısınız. Benzer şekilde tüm hazır – işlenmiş gıdalar da yüksek iyot içerikli olacaktır. Birçok doğal gıdanın ise kendi yapısında iyot bulunmaktadır. Ekte yer alan diyet listesi en yüksek düzeyde iyot içeren gıdalar dikkate alınarak hazırlanmıştır.
Bu diyet, sadece radyoaktif iyot tedavisi ya da I-131 tarama sintigrafisinden önce 15 gün süre ile uygulanacaktır. Yaşamınızın bu geçici süre dışındaki dönemlerinde kesinlikle uygulanması gerekmemektedir.
Saç boyaları ve kına yüksek oranda iyot içermekte ve etkisi 6 hafta kadar sürmektedir. Bu nedenle hastalarımızın tiroid tümörü saptanmasından itibaren tedavi süreci tamamlanana kadar saçlarını boyamamaları gerekmektedir.
Sağlıklı günler dilerim.
Prof. Dr. Özgür ÖMÜR
|
BESİN GRUBU |
YASAK OLANLAR !!! |
YASAK OLMAYANLAR
|
|
TEMEL GIDALAR
TAHILLAR |
|
|
|
ET ve ET ÜRÜNLERİ |
|
|
|
MEYVELER |
|
|
|
SEBZELER |
|
|
|
SÜT ve SÜT ÜRÜNLERİ
|
Peynir, süt, yoğurt, margarin, tereyağı, krema, dondurma, puding vb sütlü tatlılar, fazla miktarda sütlü çikolata
|
YOK |
|
YAĞ ve SOSLAR |
|
|
|
İÇECEKLER
|
|
|
|
İLAÇLAR
|
|
Diğer ilaçlar |
