Oruç ve sağlık

Öncelikle herkesin mübarek ramazan ayının güzel, verimli ve sağlıklı geçmesini dilerim. Ramazan ayı hepimiz için sağlık ve maneviyat açısından çok önemli bir zaman dilimi. Günlük yaşamın koşuşturmacasına kapılmış giderken bir durup kendine gelme, bedenimizin, ruhumuzun ve düşüncelerimizin farkına varmak için çok güzel bir fırsat.

Oruç ve sağlık

Bütüncül bakış açısı ile tedavi yürüten hekimler için de önemli. Çünkü tam da yılın o bir ayı insanlara bu bütüncüllüğü anlatan bir ay. Olumsuz duygu ve düşüncelerden arınmaya çalışma, yaradana yaklaşmaya, kendi içine, özüne dönme, güzelliklere şükran duyma, şükretme, paylaşma, olmayanın hissini oruçla yaşayarak anlarken, yine o oruçla bedeni arındırma ve iyileştirmeyi aynı anda içeriyor. Yani zihinsel, bedensel ve ruhsal arınma ayı.


Peki oruç tutarak beden nasıl arınıyor?
Sık sık atıştırmalar yapıldığında insülin hormonu fazla salınır ve bu devam ederse vücutta yağ hücrelerinin artışı kaçınılmaz olur. Bu gidişat önce insülin direnci sonra diabet dediğimiz tabloya neden olur. Oruçta, sık atıştırmalar ortadan kalkmış olduğu için pankreastan fazla insülin salınımı ve dokularda insülin direnci oluşmasını önleyici bir ortam hazırlıyor. Yani insülinin duyarlılığı artar. Uzun açlık durumunda vücut enerji ihtiyacını karşılamak için depoları ve yağ hücrelerini kullanmaya başlar. Yağ yakımı artar. Sağlıklı beslenme kurallarına uyulduğu takdirde sağlıklı bir kilo verme veya mevcut kiloyu koruma sözkonusu olabilir. Uzun açlıkta otofaji denilen bir durum gerçekleşmeye başlar. Otofaji vücuttaki yaşlanmış ve bozulmuş hücre yapılarının yine vücudun kendisi tarafından yakalanıp imha edilmesidir. Bu bedenimizdeki doğal bir kendini temizleme, yenileme mekanizmasıdır. Otofaji mekanizmasının iyi çalışması bizi kanser gibi hastalıklara karşı koruyucudur.
Ayrıca uzun açlıkta leptin adı verilen tokluk hormonunun duyarlılığını artar. Bu durumda kişi daha çabuk doyabilir. Anlamsız ve gereksiz yeme dürtüsü azalır. Uzun açlıkta ghrelin adı verilen açlık hormonu düzeyi de artar. Ghrelin hormonu açlık oluşturma etkisi yanında, beynin hafıza ve öğrenme bölümü ile etkileşime girer ve beyin hücrelerinin büyümesi, yaşlanma etkilerine karşı korunması gibi etkileri de vardır. Özellikle gündüz uzun süre aç kaldığımız zaman ince barsaklarımız kendini otomatik olarak bir hamlede bir boşaltma hareketi yapar, bu hareket migratuar motor kompleks(MMK) olarak adlandırılan doğal bir mekanizmadır. Böylece ince barsakta gereksiz bakteriyel çoğalma engellenmiş olur. Bunun hem ince hem kalın bağırsak floramıza olumlu yönde katkısı vardır. Oruçla kalın bağırsakta sadece uzun açlıklarda çoğalabilen sağlıklı bakterilerin oluşabilmeleri için iyi bir fırsat. Ki bu sağlıklı bakteriler metabolik durumumuzdan, duygu durumumuza, enerji üretimimize, bağışıklık sistemi fonksiyonlarımıza, barsakta üretilebilen vitamin ve hormonlara kadar pek çok
konuda etkilidir. Sindirim ve emilimi yapılmış gıdaların neredeyse tama yakını karaciğerde işleniyor ve arındırılıyor. Uzun açlıkta başta karaciğer olmak üzere tüm diğer sindirim organları için de bir yenilenme, dinlenme detoks durumu sözkonusudur.

Oruç tutmanın tüm bu faydalarından yararlanabilmek için de yeterince su içmeye çalışmak, , iftarda suyu küçük yudumlar halinde az miktarda içmek , kalan su ihtiyacını iftar bitiminden 1 saat sonra tüketmeye başlamak, sahurda hafif bir öğün yapmak ya da olabiliyorsa sadece su tüketmek, doğru besinleri doğru
ölçüde tüketmek, sakin ve iyi çiğnemek,hareketli olmak, bağırsak alışkanlıklarına dikkat etmek gereklidir.

Kronik hastalığı olan, düzenli ilaç kullanması gereken, böbrek fonksiyonları bozulmuş hastalarınsa oruç tutmamaları gerekir. Özellikle ileri yaşlarda yaşa bağlı böbrek fonksiyonları zaten bir miktar azalır. Bir de yeterince su tüketilmediğinde ciddi böbrek fonksiyon bozuklukları, enfeksiyonlar ve genel durumda bozulma söz konusu olabilir.

Diabet tanılı ve ilaç desteği almak durumunda olan hastaların da kendilerini takip eden hekimlerinin tavsiye ve önerilerine uymaları gerekir. Özellikle insülin kullanan diabetik hastaların oruç tutmaları uygun değildir. Ağız yoluyla diabet ilaçları kullanan hastaların da mutlaka hekimlerine danışmaları gereklidir.

Bu makale 4 Nisan 2023 tarihinde güncellendi. 0 kez okundu.

Yazar
Uzm. Dr. Özlem Aldemir

1974 Antalya doğumlu. İlk, orta ve lise eğitimini Antalya'da yaptı. Ege üniversitesi Tıp fakültesi'nden 1997'de mezun oldu.Yine Ege üniversitesi tıp fakültesinde, Anesteziyoloji ve reanimasyon dalındaki uzmanlık eğitimini  20004  yılında tamamladı.2005 yılına kadar Anestezi ve reanimasyon uzmanı olarak Ege Üniversitesinde görev yaptı. 2005-2019 yılları arasında  Antalya Anadolu Hastanesinde anestezi ve reanimasyon uzmanı olarak görev yaptı. 2016 yılında Nöralterapi eğitimi almaya başladı. Beraberinde ozonterapi, manuelterapi, şelasyon, prp/cgf, akupunktur alanlarında da eğitimlerini sürdürdü. 2018 yılında yarım zamanlı, 2019-2022 yılları arasında tam zamanlı olarak Özel Antalya Anadolu hastanesi  tamamlayıcı tıp  kliniğinde görev yaptı. 2022 yılında muayenehane açtı. Halen muayenehanede  tamamlayıcı tıp ve regülasyon tıbbı alanında çal ...

Etiketler
Oruç ve kalp sağlığı
Uzm. Dr. Özlem Aldemir
Uzm. Dr. Özlem Aldemir
Antalya - Anestezi ve Reanimasyon
Facebook Twitter Instagram Youtube