Kuru göz hastalığı

KURU GÖZ HASTALIĞI 

Op.Dr.Tuncer GÜNEY / Medipol Çamlıca Hastanesi 

Nasılki düzenli ve ritmik bir şekilde kalbimiz çarpıyor,nefes alıp veriyor,tüm vücudumuz biyolojik bir makine gibi çalışıyorsa: gözlerimiz de sadece ağlarken ya da duygulanırken değil; sabit,yavaş ve ritmik bir şekilde gözyaşı üretir,gözümüzü adeta yıkayarak nemli tutar,enfeksiyonlardan korur,göz yüzeyimizin ihtiyaç duyduğu molekülleri sağlar ve görmemizin devamı için mükemmel bir optik ortam yaratır.Işığın retinaya ulaşma yolculuğunda karşılaştığı ilk ışık kırıcı yüzeydir.

Gözyaşı miktarında ya da kalitesinde  bir azalma-bozukluk olur ise göz kuruluğu  hastalığı ya da oftalmoloji pratiğindeki adıyla kuru göz hastalığı  oluşur.

Gözyaşı toplam 3 tabakadan oluşu;

1-Müküs Tabaka

En iç kısımdaki bölümdür,göz yüzeyinde yapışkanlığı-kayganlığı ve hücre artıklarının temizlenmesini sağlar

2-Gözyaşı-Aköz-sıvı Tabaka

Orta ve en büyük bölümdür.Su,elektrolitler,protein,bağışıklık sistemi hücrelerini içerir

3-Lipid Tabaka

Gözyaşını örterek erken buharlaşmasını önler ve göz yüzeyi ile kapaklar arasındaki kayganlığı sağlar

Belirtileri nelerdir?

• Göze birşey kaçmış hissi/batma(kum atılmış-biber atılmış hissi)
• Uykudan uyanınca göz kapaklarında takılma-sürtünme hissi
• Kızarıklık
• Yanma-kaşınma hissi
• Sulanma
• Gözde yapışkan,sümüksü-ipliksi beyaz madde oluşumu
• Göz kapaklarında yapışkanlık-çapaklanma artışı
• Işık rahatsızlığında artma
• Görme kalitesinde bozulma
• Göz ağrısı ve okurken çabuk yorulma

Nedenleri Nelerdir?

• Yaşlanmaya bağlı

Lakriamal  bezde (ana gözyaşı bezi) meydana gelen patolojik değişiklikler nedeniyle gözyaşı üretimi ve kalitesinde azalma en yaygın nedendir.

• Hormonal nedenler

Menopoz sonrası kadınlarda androjenik hormonların düşmesiyle meydana gelir

• Ekranlarda uzun süre çalışmak/vakit geçirmek

Göz kuruluğu-Gözyaşı disfonksiyonu sebebidir.Ortalama 4-6 saatten fazla ekran kullanımı(Bilgisayar Görme Sendromu) gözyaşı ihtiyacımızı arttırıyor.Normalde spontan göz kırpma dakikada ortalama 15 kez iken 4-6 ya kadar düşebiliyor.

Göz kırpma;

1. Göz yaşının göz yüzeyine düzenli bir şekilde yayılmasını
2. Göz kapaklarından yağ sekresyonu uyarılmasını
3. İşlevini görmüş gözyaşı ve artıklarının göz pınarına doğru yönlenmesin sağlar.

• Kontakt Lens kullanımı

KL kullanımı belli ölçülerde göz kuruluğuna sebep olabilir,KL kullanım kurallarına uyulmaz ise kuruluk şiddeti artar.KL kullanımı bu nedenle bırakılabilir

• Göz kapağı ve Konjonktivanın  inflamatuvar,enfeksiyöz ve  alerjik hastalıkları

Blefarit,Konjonktivit,Meibomit

• İmmunolojik(Bağışıklık Sistemi) -Romatolojik(Bağdoku)  Hastalıklar

Sjögren Sendromu,Romatoid Artrit,SLE vs gibi hastalıklarda göz kuruluğu sık görülür

• Tiroid hastalıkları

Özellikle hipertiroidi göz kuruluğu nedenidir

• Farmokolojik (İlaçlara bağlı)

Kronik kullanılan(Glokom) göz damlaları

Akne ilaçları,kemoterapi ilaçları,hormon ilaçları

Anksiyolitikler,Antidepresanlar,Antiparkinson,Antihistaminikler,

Beta Blokerler,Diüretikler...

• Göz kapağının kapatılamaması-açık kalması-Lagoftalmi(yüz felci)
• Göz kapağının Anotomik-yapısal-gelişimsel,hastalıklara bağlı ya da yaşlılığa bağlı şekil bozuklukları

Kapak kolobomu,ektropiyum,entropiyum,egzoftalmus,kapak retraksiyonu gibi nedenlerle göz yaşından yeterince yararlanılamadığı göz yaşının gözde tutulamaması durumudur.

• İklim-hava ve nem koşulları

Çok sıcak,soğuk ,rüzgarlı ve kuru ortamlar gözyaşının buharlaşmasını arttıracağı için göz kuruluğuna neden olabilir ya da mevcut göz kuruluğunu arttırabilirler

• A Vitamini Yetersizliği
• Genetik Hastalıklar

Alakrima(genetik göz yaşı bezinin gelişmemesi) gibi bazı çok nadir görülen hastalıklar

• Travma,Radyasyon-Kimyasal hasar,İatrojenik(lakrimal bezin çıkartılması)
• Nörolojik

Duyu ( uzun süreli ve kötü  KL kullanımı,refraktif cerrahi) innervasyon bozuklukları

Motor (Fasiyal paralizi) ve otonom sinir sistemi inervasyon bozuklukları sonucu oluşur.

Nasıl tanı konulur?

• Kornea duyarlılığının değerlendirilmesi(Esteziometre)
• Lakriamal bez fonksiyonlarının ölçülmesi(Schirmer testi)***
• Gözyaşı menisküsünün  değerlendirilmesi
• Göz aşı ozmolaritesi
• Gözyaşı kırılma zamanı testi***
• Tanısal boya testler(Floresein,Rose-Bengal,Lissamin Green)***
• İmpresyon Sitolojisi

Nasıl tedavi edilir?

Genel ve koruyucu önlemler

1. Göz kırpma sayısının arttırılması
2. Ortamdaki nemin arttırılması
3. Kenarları  kapalı gözlükler ile ortam ısısının ve neminin arttırılması
4. Klimalı ve havasız ortamlardan uzak durmak
5. Ortam ışıklandırmasının kontrolü,yansıma ve parlamaların azaltılması
6. Fırsat buldukça gözlerin kapatılarak dinlendirilmesi
7. Bilgisayar ekranları ve Tv ekranlarının 10-15 derece göz hizasından aşağıda olacak şekilde yerleştirilmesi(kapak aralığını daraltarakgözyaşının korunmasını sağlar)
8. Ortamdaki sigara dumanı ve tozun azaltılması
9. Kafein(kahve) ve alkol tüketiminin düzenlenmesi
10. Su alınımının arttırılması
11. Klasik yakın gözlüğü yerine(üstten bakma) geniş camlı bifokal-progressive camların tercih edilmesi
12. Renkli-UV engelleyici gözlüklerin kullanımı(mümkünse gözü saracak şekilde)
13. Sıcak kompress uygulaması
14. Buhar tedavisi
15. Yeterli ve dengeli beslenme,akdeniz tipi diyetidüzenli ve yeterli uyku,stresten uzak yaşam tarzı

Medikal-Cerrahi Tedavi 

1. Suni gözyaşı damlaları ve kremleri
2. Antiinflamatuvar ve immunmodülatör ilaçlar(topikal kortikosteroidler ve siklosporin)
3. Antibiyotikler(tetrasiklin)
4. Kr Blefarit-demodex akarı varlığında Çay Ağacı Yağı (TTO) ile kirpik kenar temizliği
5. Göz kuruluğu ve ağız kuruluğu birlikteliği varsa pilokarpin içeren tabletler
6. Romatolojik hastalık varsa hastalığın sistemik tedavisinin yapılması
7. Orta ve ileri Kurugöz hastalığında korneayı korumak,şikayetleri azaltmak için tedaviye destek amaçlı Kontakt Lens kullanımı
8. Otolog serum
9. Lakrimal drenaj sistemi tıkaçları
10. Lakrimal drenaj sistemin geçici ve ya  kalıcı olarak kapatılması
11. Kornea,Konjonktiva, kapak problemlerinin cerrahi tedavisi
12. IPL(Intens Pulse Laser)

İnfrared Işık ile göz kapakları içindeki yağ bezlerinin fonksiyonlarında iyileşme sağlanır.