1-PRETESTİKÜLLER NEDENLER %1-2

A)Hipotalamus-Hipofiz Kaynaklı bozukluklar

İdiopatik izole gonadotropin eksikliği

Kalman sendromu(izole GnRH eksikliği)

Tek gen mutasyonları(izole FSH,LH eksikliği)

Hipotalamik tümörler(kraniofarandioma)

Hipofizer tümörler(makraadenom,mikroadenom)

Hipofiz yetmezliği(empti sella sendromu)

İnfiltratif hastalıklar(sarkoidoz.histiyositozis,Hematokromatozis.tuberkülozis)

Hormonal(Hiperprolaktinemi( Hipofizer,mikroadenom)

İlaçlar((opioidler,psikotrop ilaçlar

Travma,Cerahi,Radyoterapi

Vasküller(infarktus,Anevrizma)

Kronik sistemik hastalıklar

Kritik hastalıklar,Beslenme bozuklukları

Enfeksiyonlar

Obesite

Coklu organ tutulumu ile izlenen genetik hastalıklar(Laurence-Moon-BeidelSendromu, Familiyal Serebral Ataksi, Prader-Willi Sendromu)

2- TESTİKÜLLER NEDENLER (primer gonadal bozukluklar) %30-40

Klinefelter sendromu(47,XXY Kromozom)

Y kromozom mikrodelesyonları(Yq11 bölgesinde AZfa,AZfb,AZfc noktaların etkiler). En sık AZFc bölgesi tutulur ve bu grup delestonlardan %50 testisten sperm bulunabilir. Fakat AZFa ve AZFb komplet delesyonları varsa sperm elde edilemez

Tek gen mutasyonları ve polimorfizmleri

Bilateral Anorşi

Germ Hücre Aplazisi(Sertoly Cell Only Sendrom)

Kriptorşidizm(inmemiş testis)

Epididimo-Orşit(Gonore,Klamidya)

Androjen Duyarsızlık Sendromları(testiküller feminizasyon, Swyer Sendromu,5-α Redüktaz Yetersizlığı)

Varikosel

Enfeksiyonlar (viral orşid(kabakulak.ekovirus,arbovirus)

Granülomatöz Orşit(tüberküloz,lepra)

Testis torsiyonu

İlaçlar(antiandrojenler,Alkali ajanlar)

Radyasyon

Çevresel faktörler(ısı ,sigara,organik madeller)

Myotonik Distrofi

3-POST TESTİKÜLLER NEDENLER (Sperm transport bozuklukları)%10-20

Epididimal obstrüksiyon veya disfonksiyon

Kongenital vaz deferens yokluğu(CFTR gen mutasyonları),KİSTİK FİBROZİS

Enfenksiyonlara bağlı vaz deferens obstrüksiyonu(klamidya.tüberküloz)

Vazektomi

Kartagener sendromu(primer siliyer diskinezi)

Young sendromu

Ejekülatuar disfonksiyon (spinal kord hastalıkları ve yaralanmaları,otonomik disfonksiyon, Prematür ejakulasyon=erken boşalma)

4-İDİYOPATİK %40-50(Nedeni bu günün tıbbi ile izah edilemeyen.nedeni bilinmeyen,sebebi bilinmeyen)

Erkek infertilitesinde ilk bakılması gereken test bazal semen analizidir. Semen analizi 2-5 günlük cinsel perhiz sonrası toplanır. Perhiz süresi kısaldıkça semen hacmi ve sperm sayısı düşer ancak sperm motilitesi(hareketliliği) artar. Morfoloji(sperm şekli) ise değişmez.

Perhiz süresi uzarsa semen hacmi ve sayısı artabilir ancak ölü, inmotil(hareketsiz) ve morfolojik (şekil) olarak anormal spermlerin sayısı artar. Bozuk sonuçlar elde edildiğinde 3-4 hafta sonra semen analizi tanıyı doğrulamak için tekrar yapılır. Semen toplandıktan bir saat içinde değerlendirilmelidir ve anormal sonuçlarla karşılaşıldığın da ek olarak endokrinolojik, ürolojik ve genetik değerlendirme gereklidir.

Semen hacminin çoğunluğu vezikülla seminalisten kaynaklanır. Vezikülla seminalis sekresyonları (salgıları) alkali (baz) karakterlidir ve fruktoz içerir. Ejakülatuar kanalların tıkanıklığında semen sadece prostatik sıvı içerdiğinden asidik karakterde olur. Ejakülasyon(boşalma,fışkırma) sonrası idrar tetkikinde sperm bulunması retrogarad ejakülasyonu (spermlerin geri mesaneye kaçması) işaret eder. Ejakülat hacmi 1ml altında ise retrogard ejakülasyon (spermlerin geri mesaneye kaçması), hipogonadizm (erkekte testis ve kadında yumurtalıkların seks hormonu yapımının yetersızlığıdır.) ve, obstrüksiyon(sperm taşıyıcı kanalların tıkanması) gibi nedenlerden şüphelenilir.

ENDOKRİNOLOJIK DEĞERLENDIRME:KİMLERE YAPILMALI

Sperm parametreleri normal ise çok nadir gereklidir. Fakat aşağıdaki durumlarda Endokrinolojik Değerlendirme yapılmalıdır.

Sperm konsantrasyonu10 milyon/ml altında ise

Seksüel işlev bozuklukları(libido kaybı.impotans(penis sertleşmemesi))

Hiperprolaktinemi (hormonal bozukluk)

Değerlendirmede serum FSH,Testesteron ve gerekirse LH,Prolaktin bakılabilir.

Dünya Sağlık Örgütü’ne göre Semen Değişikliklerinin son normal değerleri

Prametreler En düşük referans değerleri

Semen Volümü(hacmi) ml 1,5 ml

Total sperm sayısı 39milyon

Sperm Konsantrasyonu(ml)de 15 milyon

Total Motilite(hareketlilik) % 40