Histeroskopi Nedir?
Histeroskopi, rahim içi anomali veya patolojilerin teşhis ve tedavi edilmesi için sıklıkla kullanılan bir yöntemdir. Bu prosedür aynı zamanda rahim içi polipler, miyomlar veya yapışıklıklar gibi problemlerin çıkarılması veya düzeltilmesi için de kullanılabilmektedir.
İşlem sırasında histeroskop adı verilen ince bir teleskopik alet, rahim ağzından geçirilerek rahim içine yönlendirilir. Histeroskopun ucunda bulunan kamera sayesinde de doktor rahim içini görüntüleyebilir. Alete bağlı olan çok ince araçlar sayesinde rahim içerisindeki patolojiler tedavi edilebilir.
Histeroskopi anestezisiz, lokal anestezili, sedasyon veya genel anestezi altında gerçekleştirilebilir ve minimal invaziv bir yöntem olduğu için hastalar hızlı bir iyileşme süreci yaşar. Genellikle işlemden sonra birkaç saat içerisinde hasta taburcu edilir.
Histeroskopi aşağıdaki durumlar için kullanılabilir:
Rahim içi anormalliklerin teşhisi: Histeroskopi, rahim içindeki polipler, fibroidler, yapışıklıklar veya diğer anormal dokuları görmek için kullanılabilmektedir. Histeroskopi ayrıca rahim içindeki anormalliklerin teşhis edilmesi için de kullanılabilir. Bu işlem sırasında, endoskopik bir cihaz rahim içine yerleştirilir ve polipler, fibroidler, yapışıklıklar veya diğer anormal dokular gibi durumlar detaylı bir şekilde görüntülenebilir. Histeroskopi sayesinde, rahim içindeki problemler kolaylıkla teşhis edilerek aynı seansta tedavi edilebilmektedir.
Rahim içi lezyonların alınması: Histeroskopi sırasında rahim içindeki anormal dokular da alınabilmektedir. Bu alınan dokular daha sonra laboratuvara gönderilir ve patolojik inceleme için analiz edilir. Bu şekilde, alınan doku örnekleri üzerinde detaylı bir analiz yapılabilir ve hastanın teşhis ve tedavi süreci daha doğru bir şekilde yönlendirilebilmektedir.
Düşük riski değerlendirmesi: Tekrarlayan düşükler geçiren kadınlarda, rahim içi anormalliklerin varlığını belirlemek için histeroskopiden yararlanılmaktadır.
Rahim şekil bozukluklarının düzeltilmesi: bazı kadınlarda doğuştan gelen rahim şekil bozuklukları bulunmaktadır. Histeroskopi ile bazı rahim şekil bozuklukları giderilip gebeliğe elverişli bir rahim anatomisi elde edilebilmektedir.
Rahim içi doğum kontrol yöntemlerinin yerleştirilmesi veya çıkarılması: Rahim içi araç (RİA) yerleştirilmesi veya çıkarılması işlemi sırasında bazı durumlarda histeroskopi kullanılmaktadır.
Histeroskopi Çeşitleri Nelerdir?
Histeroskopi çeşitleri, kullanılan tekniklere ve prosedürlerin amacına göre farklılık gösterebilir. Tedavi veya teşhis amacına yönelik olarak hangi histeroskopi yönteminin kullanacağına hekim karar verilmektedir.
Tanısal Histeroskopi:
Rahim içindeki anormallikleri değerlendirmek için kullanılır. Polipler, fibroidler, yapışıklıklar veya diğer anormal dokuları teşhis etmekte yararlanılmaktadır.
Operatif (cerrahi) Histeroskopi ise rahim içindeki anormal dokuları tedavi etmek veya çıkarmak için kullanılır. Cerrahi histeroskopi sırasında doktorlar küçük aletler kullanarak polipleri veya fibroidleri alabilir, yapışıklıkları açabilir veya diğer cerrahi müdahaleleri gerçekleştirebilmektedir.
Kontrollü Histeroskopik Endometrial Rezeksiyon (TCRE):
Bu prosedürde, endometrium (rahim içi tabaka) büyümesi gibi durumları tedavi etmek için kullanılır. TCRE sırasında, özel bir elektrokoter ile rahim içi dokuları keserek ve çıkarak rahim içi boşluğunu genişletme işlemi gerçekleştirilir
Histeroskopik Myomektomi:
Bu prosedürde, rahim içindeki fibroidleri (myomlar) çıkarmak için rezektoskop veya histeroskopik morselatör adı verilen daha özellikli cihazlar kullanılır. Bu yöntemle myomlar, batın kesisine gerek kalmadan doğrudan vajinal yolla çıkarılabilir.
Rahim İçi Yerleştirilebilir Cihaz (RİA) Yerleştirme veya Çıkarma
Histeroskopi, RİA'nın (rahim içi doğum kontrol cihazı) yerleştirilmesi veya çıkarılması işlemlerinde kullanılabilir. Bu, RİA'nın doğru bir şekilde yerleştirilip yerleştirilmediğini kontrol etmek için de yapılabilir.
Histeroskopi Hangi Durumlarda Yapılır?
Histeroskopi, çeşitli durumların teşhis edilmesi, değerlendirilmesi ve tedavi edilmesi için kullanılabilir. Histeroskopi yapılması gereken bazı durumları şöyle sıralamak mümkün:
Anormal Vajinal Kanama: Menopoz sonrası veya adet dönemi sırasında anormal vajinal kanama yaşayan kadınlarda, polipler, fibroidler, rahim içi yapışıklıklar veya kanser gibi rahim içi anormalliklerini tespit etmek için histeroskopi kullanılmaktadır.
Tekrarlayan Düşükler: Tekrarlayan düşükler geçiren kadınlarda, histeroskopi rahim içi yapısal anormalliklerin veya diğer potansiyel sorunların varlığını değerlendirmek için tercih edilen bir yöntemdir.
Rahim Şekil Anomalilerinin Düzeltilmesi: Doğuştan gelen bazı rahim şekil bozuklukları gebeliğe engel olabilmektedir. Histeroskopi kullanılarak bu anormalliklerden bazıları tek seansta düzeltilip gebeliğe elverişli normal bir rahim anatomisi elde edilebilmektedir.
İnfertilite (Kısırlık): Rahim içi anormallikleri infertiliteye de neden olabilmektedir. Bu nedenle kısırlık tedavisi için gelen çiftlerde rahim içindeki polipler, fibroidler veya yapışıklıkların varlığını belirlemek ve uygun tedaviyi sağlamak için kullanılan histeroskopi tedavinin önemli bir parçasını oluşturmaktadır.
Rahim İçi Doğum Kontrol Cihazı (RİA) Yerleştirme veya Çıkarma: Rahim içi doğum kontrol cihazlarının (RİA) doğru şekilde yerleştirilmesi ve çıkarılması da son derece önemlidir. Bu noktada histeroskopiden yararlanılmaktadır.
Endometrial Biyopsi: Endometriyal kanser gibi durumların teşhis edilmesi veya diğer endometrial patolojilerin değerlendirilmesi için önemli olan endoketrial biyopsi işlemi için rahim içi dokularından örnek alınması için histeroskopiden yararlanılmaktadır.
Histeroskopi Nasıl Yapılır?
Histeroskopi, bir kadın doğum uzmanı tarafından sürdürülen bir cerrahi prosedürdür. Bazen lokal anestezi veya anestezisiz, bazen de sedasyon veya genel anestezi altında gerçekleştirimektedir. Anestezi gereksinimi yapılacak işleme ve hasta tercihine göz önünde bulundurularak belirlenmektedir.
Histeroskopun rahim içine yerleştirilmesiyle birlikte, kameradan gelen görüntüler ekranda görüntülenir ve rahim içindeki herhangi bir anormallik tespit edilebilmektedir.
Histeroskopi sırasında, doktor rahim içindeki anormal dokuları alabilir veya tedavi edebilir. Bu, polip veya fibroid gibi dokuların çıkarılması veya rahim içi yapışıklıkların açılması gibi işlemleri içerebilir. Ayrıca, endometrial biyopsi alınabilir, bu durumda doktor rahim içinden doku örneği alarak patolojik inceleme için laboratuvara gönderir.
Histeroskopi işlemi tamamlandığında, histeroskop çıkarılır ve hasta bir süre dinlenmeye alınır. Lokal anestezi altında yapılan histeroskopilerde hasta genellikle çok bekletilmeden evine gönderilebilirken, genel anestezi altında yapılan işlemlerde birkaç saat gözlem altında tutulabilmektedir.
Histeroskopi genellikle minimal invaziv bir prosedürdür ve hastalar genellikle hızlı bir iyileşme süreci yaşar. Ancak, prosedür öncesi ve sonrasıyla ilgili talimatları hekiminiz size aktaracaktır.
Histeroskopinin Kazanımları (Avantajları) Nelerdir?
Histeroskopi yönteminin öncelikle minimal invaziv bir işlem olmasından kaynaklanan kazanımları vardır. Bununla birlikte tanı ve tedaviyi de aynı anda yapılabilmesi de önemli bir özellik sunmaktadır.
Rahim içine girmek için genellikle küçük bir açıklık kullanılır, bu da daha az doku hasarı, daha az kan kaybı ve daha hızlı iyileşme süreci sağlar.
Histeroskopinin rahim içi anormalliklerin doğru bir şekilde tanımlanmasını sağlaması da kanser gibi ciddi durumların erken teşhisi için kritik öneme sahiptir. Minimal invaziv doğası nedeniyle, histeroskopi genellikle daha hızlı iyileşme süreci sağlar. Hastalar genellikle işlemden sonra kısa süre içinde normal aktivitelere dönebilirler. Bu avantajlar, histeroskopinin genellikle tercih edilen bir yöntem haline gelmesini sağlar ve rahim içi anormalliklerin teşhisi ve tedavisi için yaygın olarak kullanılmasını sağlamaktadır.
Histeroskopi Yapılmaması Gereken Durumlar Nelerdir?
Histeroskopi, genellikle güvenli bir prosedür olsa da, bazı durumlarda yapılmaması veya dikkatli bir şekilde değerlendirilmesi gerekebilmektedir. Örneğin hamileliği tehlikeye atabilecek veya fetüse zarar verebilecek bir prosedür olduğu için gebelik sırasında histeroskopi yapılmaz bu nedenle hastanın gebe olmadığına emin olmak gerekmektedir.
Aynı şekilde aktif bir rahim enfeksiyonu olan kişilerde de yayılma riskini artırabilir ve ciddi komplikasyonlara yol açabilme riski nedeniyle histeroskopi yapılamamaktadır.
Rahim ağzı daralması olan, aşırı kanama riski veya kanama bozukluğu olan kişilerde işlem dikkatle yapılmaktadır.
Histeroskopi açısından değerlendirilmesi gereken bir diğer grup da ağır kardiyovasküler hastalığı olan veya yüksek risk altında olan kişiler. Bu tür durumlarda, prosedür sırasında anestezi veya diğer tıbbi komplikasyonlar riski artabileceği için histeroskopi yapılması öncesinde doktorla detaylı bir değerlendirme yapılması gerekmektedir.
Unutulmaması gereken önemli nokta, her hasta durumu farklı olduğu için, histeroskopi gerekliliği ve uygunluğu her zaman bir doktor tarafından bireysel olarak değerlendirilmelidir.
Histeroskopi Sonrası Oluşabilecek Komplikasyonlar Nelerdir?
Histeroskopi genellikle güvenli bir prosedür olsa da, bazı durumlarda komplikasyonlar ortaya çıkabilir. Rahim enfeksiyonu, kanama, rahim delinmesi, yanık ya da hasar, yapışıklıklar ya da anesteziye bağlı bazı komplikasyonlar görülebilmektedir. Bu komplikasyonlar genellikle nadir olsa da, histeroskopi sonrasında dikkatlice izlenmesi gereken durumlar arasındadır.
Histeroskopi Sonrasında Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
Histeroskopi sonrasında genelde hastalar normal hayatlarına hemen dönebilmektedirler yine de dikkat edilmesi gereken bazı noktaları şöyle sıralamak mümkün:
Prosedür sonrasında da hekimin talimatlarına uyulmama ve işlem sonrasında kontrol randevuları ihmal edilmemeli. Histeroskopi sonrası olası komplikasyonların erken tanınması ve tedavi edilmesi önemlidir.
Histeroskopi sonrasında hafif karın ağrısı, kramp veya vajinal kanama normal olabilir. Ancak, şiddetli veya artan ağrı, kanama veya diğer belirtiler varsa mutlaka hekime bilgi verilmelidir.
Hekimin önerdiği ilaçları doğru ve düzenli kullanmaya dikkat edilmeli.
Histeroskopi sonrası hafif ve kolay sindirilen yiyecekler tüketmek önemlidir.
Doktorunuz tarafından farklı bir talimat verilmedikçe, histeroskopi sonrası bir süre cinsel ilişkiden kaçının. Genellikle, vajinal penetrasyon veya ağır cinsel aktivitelerden kaçınılması önerilmektedir.
Histeroskopi Sonrası Enfeksiyon Belirtileri Nelerdir?
Histeroskopi sonrası enfeksiyon geliştiğine dair işaretlerin başında ateş yer almaktadır. Histeroskopi sonrasında ateş yükselmesi, vücudun enfeksiyonla mücadele ettiğinin bir işareti olabilir. Genellikle 38°C (100.4°F) üzerindeki ateş yükselmeleri endişe vericidir ve mutlaka hekime başvurulmalıdır. Histeroskopi sonrası normal bir miktar karın ağrısı veya kramp normaldir, ancak şiddetli ve artan ağrılar enfeksiyon belirtisi olabilir. Bunun yanında kötü kokulu vajinal akıntı, idrar yaparken yanma, sık sık idrara çıkma veya idrarda kan görülmesi gibi idrar yolu semptomları, halsizlik ve yorgunluk, bulantı, kusma enfeksiyon yaşandığının işaretleri arasında yer almaktadır.
Herhangi bir histeroskopi sonrası enfeksiyon belirtisi fark ederseniz, derhal doktorunuza başvurmanız önemlidir. Erken tanı ve tedavi, ciddi komplikasyonların önlenmesine yardımcı olabilmektedir.
